Energie en milieu
‘Duurzaamheid betekent dat de keuzes die gemaakt worden aansluiten op de behoeften van het heden, zonder dat het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar wordt gebracht.’
In het Akkoord van Groenlo van 2019 was het streven van onze gemeente om in 2030 energieneutraal te zijn. Met de actualisatie van het Akkoord van Groenlo is dit zo snel mogelijk geworden maar uiterlijk 2050. Dit betekent dat we alle energie die we als samenleving nodig hebben lokaal duurzaam opwekken uit zon, wind en warmte. Dat kan alleen maar samen met onze inwoners en ondernemers. De eerste stap is het huidig energieverbruik drastisch te verminderen. Dat kan met het isoleren van onze woningen, kantoren en bedrijfspanden en door het inzetten van energiezuinige en -efficiënte apparaten. We kunnen allemaal direct beginnen met bewust kijken naar ons huidig energieverbruik om verspilling tegen te gaan. Dus ook wij als gemeente zetten ons daarvoor in.
Akkoord van Groenlo
Recent (2023) is het Akkoord van Groenlo geactualiseerd. Het belang om energieneutraal te zijn wordt door alle gemeenten benadrukt.
“We staan voor een grote opgave voor verduurzaming. En de huidige energiecrisis geeft onze opgave nog meer urgentie. Als individuele gemeenten krijgen we de opgave niet voor elkaar. Samen staan we sterker. Alle acht Achterhoekse gemeenten onderschrijven met dit nieuwe akkoord het grote belang van samenwerking op dit gebied.”
Energieakkoord
Naast onze ambitie is er ook het landelijke Energieakkoord. Hierin is voor de openbare verlichting afgesproken dat Nederland in 2030 50% energie bespaart (ten opzichte van 2013). Dat is een flinke opgave. Ook moesten we in 2020 40% slimme verlichting en 40% energiezuinige verlichting hebben.
De openbare verlichting beslaat landelijk gezien gemiddeld ongeveer 35% van het energieverbruik van een gemeente. Een energiezuinige openbare verlichting levert dus een aanzienlijke bijdrage aan het beperken van de energievraag. Door alleen ledverlichting toe te passen halen we de doelstelling in 2030 niet.
Gelders Energie Akkoord
In het Gelders Energie Akkoord GEA (2014) is afgesproken dat we in 2030 55% minder CO2 uitstoten (ten opzichte van 2013) en in 2050 klimaatneutraal zijn.
Global Goals
De 17 Global Goals zijn belangrijk voor de gemeente Aalten. Met dit beleidsplan leveren we een bijdrage aan onderstaande Global Goals:
Goede gezondheid en welzijn: hier dragen we aan bij door bewuster te kijken naar waar, hoeveel en wanneer we licht nodig hebben. Immers licht heeft effect op de gezondheid van de mens en op de natuur. | |
Betaalbare en duurzame energie: Door minder energie te verbruiken en duurzame energie in te zetten. | |
Duurzame steden en gemeenschappen: We hebben duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Daarbij kijken we naar of licht nodig is, hoeveel en op welke tijden. De nieuwe materialen die we toepassen zijn zo duurzaam mogelijk. | |
Klimaatactie: dit bereiken we door minder energie te verbruiken, duurzame materialen toe te passen en aandacht te hebben voor het effect van licht op de flora en fauna in combinatie met het verminderen van de verlichting. |
Energieloket
Samen met Achterhoekse gemeenten hebben we een energieloket. Op de speciale gemeentepagina van het Energieloket Achterhoek ziet u welke bespaar- en energieopwekprogramma's, subsidies en leningen op dit moment beschikbaar zijn in onze gemeente en welke adviesdiensten Energieloket Achterhoek aanbiedt aan inwoners.
Ledverlichting
Sinds een aantal jaren zijn er voor de openbare verlichting ledlampen. Voor verlichting in huizen is de led al meerdere jaren op de markt. Leds zijn kleine puntbronnen die veel en efficiënt licht geven.
Led kun je goed dimmen en geeft direct het volle vermogen. Het is heel gericht licht, waardoor het soms op straat lijkt of het minder licht geeft. Terwijl het juist meer licht op straat geeft dan bij de oude verlichting. Soms zie je geen licht als je de straat in kijkt terwijl het er wel is. Dat komt omdat de andere, oudere, lichtbronnen meer strooilicht geven. De voortuinen en gevels van huizen werden dan vaak ook verlicht. Veel mensen vinden dat hinderlijk. Door de ledverlichting is het licht meer gericht, waardoor gevels van huizen niet meer verlicht worden.
Leds zijn in verschillende kleuren verkrijgbaar. Hoe blauwer het licht, hoe energiezuiniger en efficiënter het is. Door het toepassen van ledverlichting neemt niet alleen het energieverbruik af maar ook de onderhoudskosten. We hebben al veel ledverlichting. De komende jaren wordt alles led, omdat conventionele lichtbronnen niet meer gemaakt worden.
Beperken van lichthinder voor flora en fauna
Een overdaad aan kunstlicht in de nacht verstoort het leven van planten en dieren. Gevolgen van deze verstoring kunnen onder meer zijn: Een overdaad aan kunstlicht in de nacht verstoort het leven van planten en dieren. Gevolgen van deze verstoring kunnen onder meer zijn: verandering van de leefkwaliteit, ontregeling van biologische ritmes, desoriëntatie en aantrekking door licht (met mogelijk fatale afloop voor onder andere vogels en insecten).
Het donkere, nachtelijke leven is voor het in stand houden van soorten en ecosystemen even belangrijk als het leven overdag. De bescherming van de duisternis en het donkere landschap valt onder de Wet Milieubeheer/Activiteitenbesluit en onder de zorgplicht van de gemeente.
Circulaire economie
Doordat de wereldbevolking en welvaart toenemen, is het steeds belangrijker om efficiënt om te gaan met grondstoffen. Dan belasten we het milieu minder en ontstaat er geen tekort aan materialen.
Tot nu toe maken we, gebruiken we en gooien we weer weg. Dit noemen we een lineaire economie. Het tegenovergestelde is een circulaire economie. Daarbij onttrekken we grondstoffen maar een keer aan de omgeving, om ze daarna steeds opnieuw te gebruiken. Afval bestaat in de circulaire economie dus niet meer. De natuur is van zichzelf al circulair.
We stimuleren dat grondstoffen opnieuw gebruikt worden. Ook daarvoor hebben we onze inwoners en ondernemers nodig. Door met elkaar in gesprek te gaan kunnen we stappen zetten. Welke materialen zijn zo duurzaam mogelijk, gegeven de situatie en markt. Daarbij kijken we naar de hele cyclus van winning, productie, gebruik, verwijderen en hergebruik van materialen.
Zo doen we het voortaan
- Energiezuinige en efficiënte lichtbronnen gebruiken.
- Dimmen na 19.00 uur.
- Vaker het licht uit doen.
- Waar het kan lichtpunten binnen en buiten de bebouwde kom weghalen, in overleg met gebruikers.
- Alternatieven gebruiken zoals kattenogen, belijning, markering, reflectie.
- Voorkomen van onnodige lichthinder en lichtvervuiling.
- Nieuwe materialen zijn zo duurzaam mogelijk en energiezuinig gemaakt (minimale CO2 uitstoot). Dit laatste is afhankelijk van het aanbod van leveranciers.
- We blijven doorgaan met het verder verduurzamen van de openbare verlichting en kijken bewuster naar waar wel en waar geen verlichting nodig is. Per situatie kijken we wat de beste oplossing is die past in de omgeving, binnen het budget en de technische mogelijkheden. We volgen nieuwe technieken, maar hebben niet de ambitie om koploper te zijn.
- De keuzes die we maken moeten passen in een circulaire economie. We willen dat we (nieuwe) producten en materialen in de toekomst opnieuw kunnen gebruiken.
- We stimuleren anderen om hetzelfde te doen: bewust om te gaan met verlichting om energieverspilling te voorkomen (uitzetten waar het kan, inzetten van sensors en gebruik maken van duurzame, energiezuinige en efficiënte lichtbronnen).