Veelgestelde vragen

Wat heeft het college besloten? (22-05-2025)

Het college van burgemeester en wethouders heeft besloten:

1. In te stemmen met de realisatie van een AZC in de gemeente.
2. In te stemmen met de - onbebouwde - locatie aan de Singelweg te Aalten als locatie voor een AZC.
3. In te stemmen met een volwaardig AZC bestaande uit 300 opvangplekken mét dienstverlening onder volledige verantwoordelijkheid van het COA.
4. In te stemmen met het opstellen van een Intentieverklaring tussen het college en het COA, als basis voor het op termijn bestuurlijk vastleggen van de door de gemeente gestelde vijf voorwaarden bij de realisatie van een AZC met 300 opvangplekken op de volgende onderwerpen:
   4.1 (Jeugd)gezondheidszorg
   4.2 Onderwijshuisvesting
   4.3 Het eventueel bouwen van overcapaciteit voor andere doelgroepen zoals statushouders
   4.4 Een boven- en ondergrondse infrastructuur die na het vertrek van het AZC benut kan worden voor de beoogde nieuwe woonwijk
   4.5 Het achterlaten van een dienstverleningscentrum dat na het vertrek van het AZC kan worden ingezet ten behoeve van de gemeenschap
   4.6 Het COA draagt zorg dat een deel van de koppelingen (statushouders die we in Aalten moeten huisvesten) van de opvanglocatie Aalten zelf komen.
5. In te stemmen met een exploitatieperiode van maximaal 10 jaar waarna het AZC wordt opgeheven en vertrekt uit de gemeente.

Alle afspraken tussen het college en het COA worden vastgelegd in een Bestuurlijke Overeenkomst. Daar gaat een intentieverklaring tussen college en het COA aan vooraf, waarin de basisafspraken zoals hierboven genoemd staan worden beschreven. De praktische uitwerking van de vijf genoemde voorwaarden worden vastgelegd in het document
'Werkafspraken' dat als addendum bij de bestuurlijke overeenkomst wordt gevoegd. Daarin worden ook afspraken met betrekking tot de veiligheid op en buiten het AZC opgenomen en andere relevante onderwerpen die uit de gesprekken met inwoners naar voren komen.

Zie verder: Collegevoorstel AZC (blz 6 t/m 18)

Waarom wisten we dit niet eerder/waarom zijn we niet vooraf betrokken? (16-05-2025)

We begrijpen dat u zich afvraagt waarom u niet eerder bent geïnformeerd of betrokken. De gemeente heeft de afgelopen tijd meerdere locaties laten onderzoeken. Pas toen duidelijk werd dat deze plek geschikt is en andere locaties niet geschikt of niet beschikbaar, konden we hierover naar buiten treden. Eerder was er nog te veel onzekerheid.  

We wilden voorkomen dat er onrust zou ontstaan over plekken die het uiteindelijk niet zouden worden. Nu het concreet is, vinden we het belangrijk om u zo snel mogelijk te informeren en het gesprek aan te gaan over hoe we dit samen op een goede manier kunnen vormgeven. 

Waarom wil de gemeente Aalten een opvanglocatie?

Op dit moment is er landelijk een flink tekort aan opvangplekken. Wij willen hierin onze maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Wij vinden het belangrijk om een veilige plek te bieden aan mensen die alles hebben moeten achterlaten om oorlogsgeweld, discriminatie of terreur. Deze mensen willen we opvangen op een manier die past bij onze gemeente. Daarnaast is op 1 februari 2024 de Wet 'gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen' (Spreidingswet) aangenomen. Met deze wet hebben gemeenten een wettelijke taak gekregen om asielzoekers op te vangen.

De Spreidingswet gaat toch niet door? Waarom gaan jullie dan wel opvang voor asielzoekers regelen?

De Spreidingswet is van kracht tot regering en parlement de wet formeel intrekken. Onduidelijk is of dat gaat gebeuren en eventueel per wanneer. 

In de regio Achterhoek moeten wij 1.691 asielopvangplekken realiseren. Voordat de wet inging, waren we al bezig met het vinden van opvang voor asielzoekers. Goede opvang blijft namelijk nodig; er zullen altijd mensen op de vlucht blijven slaan door de onveilige situatie in hun thuisland. Daarom nemen we als regio Achterhoek en als gemeente onze verantwoordelijkheid en willen we een bijdrage leveren aan het oplossen van het opvangtekort. Daarom willen we een tijdelijke locatie openen voor opvang van asielzoekers.

Kan ik bezwaar maken tegen de komst van de opvanglocatie?

Tegen de komst van een opvanglocatie voor asielzoekers in onze gemeente en de locatie kunt u geen bezwaar maken.

Het COA moet voor de opvanglocatie nog wel een omgevingsvergunning aanvragen. Als deze vergunning wordt verleend kunt u daartegen bezwaar maken. Dat kan alleen als u een op feiten gebaseerd belang heeft bij dit besluit. Afstand tot de locatie en welke gevolgen de locatie voor u heeft spelen een rol.

Heeft u vragen over demonstratie of protestactie?

Voor meer informatie kijkt u op Demonstratie of protestactie houden.

Welke andere locaties waren in beeld en waarom zijn die afgevallen? (16-05-2025)

Zie ook: Locatiekeuze COA Eerste Broekdijk en Singelweg te Aalten (blz 19) en Onderzoek tijdelijke huisvesting Aalten (blz 20 en verder) 

Er zijn totaal zeven locaties onderzocht. Zes zijn er afgevallen, in Dinxperlo de ijsbaan en een locatie op het bedrijventerrein en in Aalten de oude ijsbaan, twee locaties op ’t Kobus en een locatie aan de Eerste Broekdijk. Ze zijn afgevallen omdat ze onvoldoende tegemoet kwamen aan de gestelde criteria van zowel gemeente als COA:

• de locatie moet snel en gedurende langere tijd beschikbaar zijn. Dit betekent bij voorkeur in eigendom van de gemeente, of ten minste langere tijd te huren.
• omvang locatie is groter dan 3.000 m2 (dat is de minimale omvang voor het COA voor een opvang met 100 tot 150 opvangplekken).
• tijdelijke huisvesting kan op één grotere of op meerdere kleine locaties landen. Beide heeft voor- en nadelen.
• de locatie moet aansluiten op de openbare weg.
• de nutsaansluitingen kunnen voor oplevering worden gerealiseerd.
• de locatie is geen onderdeel van reguliere planvoorraad voor permanente woningbouw.
• de locatie ligt in/aan een kern, nabij voorzieningen en/of bereikbaar met openbaar vervoer.

Waarom niet meerdere kleinere opvanglocaties verspreid over de gemeente?

Het COA geeft aan dat zij alleen opvanglocaties vanaf 300 personen volledig kunnen organiseren, inclusief begeleiding, beveiliging, zorg en dagbesteding. Bij kleinere opvanglocaties moet de gemeente dit grotendeels zelf regelen. Dat vraagt veel inzet van bijvoorbeeld huisartsen, vrijwilligers en andere lokale voorzieningen, en brengt ook hogere kosten met zich mee. Het college heeft daarom gekozen voor één centrale locatie voor maximaal 300 asielzoekers. Dat is op dit moment de meest haalbare en uitvoerbare optie.

Waarom heeft de gemeente gekozen voor deze locatie?

In de afgelopen maanden heeft de gemeente samen met het COA gezocht naar een geschikte locatie voor het realiseren van een opvanglocatie voor asielzoekers. De locatie aan de Singelweg in Aalten is de enige locatie die door het COA als geschikt is beoordeeld om op korte termijn te ontwikkelen. 

De grond is eigendom van de gemeente en de locatie is gunstig gelegen ten opzichte van infrastructuur en voorzieningen. Ook de ligging in de nabijheid van een woongebied is een positief punt. Dit stimuleert de integratie van asielzoekers in de lokale gemeenschap en stelt hen in staat een sociaal netwerk op te bouwen.

Wie is de eigenaar van de grond?

De gemeente Aalten is eigenaar van de grond waar de opvanglocatie moet komen.

Hoe lang blijft de opvanglocatie op deze plek?

De opvanglocatie kan tien jaar lang in gebruik worden genomen.

Wat gebeurt er over tien jaar? Verdwijnt de opvanglocatie dan?

Na tien jaar komt de locatie beschikbaar voor reguliere woningbouw. Het is dan geen opvanglocatie meer voor asielzoekers.

Wat is de rol van het COA?

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) is verantwoordelijk voor de opvang van asielzoekers en de begeleiding naar een toekomst binnen of buiten Nederland. Zowel het COA als gemeenten zoeken naar geschikte locaties voor nieuwe opvangcentra.

De opvanglocatie die in de gemeente Aalten moet komen, is bedoeld voor asielzoekers die moeten wachten tot over hun asielaanvraag is beslist of de algemene asielprocedure al hebben doorlopen, maar nog geen woning hebben toegewezen gekregen. Hier krijgen zij onderdak, voedsel en medische en juridische ondersteuning tijdens de asielprocedure. Ook wordt er een begin gemaakt met hun inburgering en wordt men waar mogelijk begeleid naar betaald werk.

Hoe werkt de asielprocedure in Nederland?

Dit filmpje op youtube legt uit hoe de asielprocedure werkt. Het filmpje is van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en staat op Youtube. Het COA is verantwoordelijk voor de opvang en begeleiding van asielzoekers in Nederland.

Filmpje asielprocedure

Heeft de opvang effect op mij als inwoner van de gemeente Aalten?

De impact die het verblijf van asielzoekers heeft op inwoners van een gemeente is heel verschillend. Direct omwonenden merken natuurlijk meer van hun aanwezigheid. Voor de overige inwoners zal dit beperkt blijven. Natuurlijk wordt de aanwezigheid van asielzoekers door iedereen verschillend ervaren. Asielzoekers zijn vrij om te gaan en staan waar zij willen. Zo zullen zij de buurt verkennen, doen zij boodschappen in de lokale supermarkt en zullen zij winkels bezoeken in het centrum. In de regel verlopen de contacten soepel en zonder noemenswaardige problemen. Inwoners kunnen ook zelf contact leggen met asielzoekers; hen betrekken bij de dagelijkse gang van zaken én allerlei vrijetijdsbestedingen. Asielzoekers verwelkomen dit soort initiatieven maar al te graag! 

Waar overlast wordt ervaren kan dit altijd direct worden gemeld bij de locatiemanager.

Hoeveel asielzoekers komen er?

Op de opvanglocatie is plek voor maximaal 300 bewoners.

Wanneer komen de eerste bewoners?

De verwachting is dat de opvanglocatie in 2027 kan worden opgeleverd. Wanneer de eerste bewoners komen kunnen we nu nog niet zeggen.

Welke doelgroepen komen er te wonen: alleenstaanden of gezinnen?

We weten op dit moment niet wie er op de opvanglocatie komen wonen. Dat is afhankelijk van de instroom op dat moment. De achtergrond van de vluchtelingen is heel verschillend. Dat komt omdat de instroom van vluchtelingen in Nederland ook heel verschillend is.

Kan de gemeente bepalen welke doelgroepen worden opgevangen op de locatie?

De gemeente heeft hier geen rol in. De opvanglocatie is bedoeld voor asielzoekers die moeten wachten tot over hun asielaanvraag is beslist of de algemene asielprocedure al hebben doorlopen, maar nog geen woning hebben toegewezen gekregen. 

Wie betaalt de kosten voor de opvanglocatie?

Het COA is verantwoordelijk voor de exploitatie van de locatie en daarmee ook voor de kosten.

Krijgt de gemeente geld voor het mogelijk maken van de opvanglocatie?

Ja. Gemeenten met een opvanglocatie krijgen daarvoor geld van de rijksoverheid. Deze vergoedingen zijn een tegemoetkoming in de extra kosten die gemeenten maken.

Wat doen de bewoners van de opvanglocatie overdag?

Het COA zorgt voor daginvulling van de asielzoekers. De bewoners wonen en leven zelfstandig in een opvanglocatie. Ze doen hun huishouden en brengen hun kinderen naar school. Ook bereiden zij zich voor op hun toekomst met activiteiten of vrijwilligerswerk op de locatie. Meer informatie over de activiteiten op een opvanglocatie vindt u op de website van het COA.

Wat wordt er geregeld op het gebied van veiligheid?

Op de opvanglocatie is 24 uur per dag begeleiding aanwezig. De gemeente is verantwoordelijk voor de veiligheid in de openbare ruimte. Wij nemen onze verantwoordelijkheid en maken daarover afspraken met het COA, de politie en andere partijen.

Ook maken wij samen met het COA een veiligheidsplan. Daarin staat hoe we ervoor zorgen dat omwonenden prettig en veilig kunnen blijven wonen, hoe we omgaan met overlast en wat we doen om dit tot een minimum te beperken. We nemen hierin de input mee die we ophalen tijdens bijeenkomsten en het inwonersoverleg en we maken gebruik van ervaringen van andere gemeente met asielzoekerscentra, zoals Winterswijk. Het veiligheidsplan werken we uit vóórdat de eerste bewoners naar de opvanglocatie komen.

Welke faciliteiten zijn er op de opvanglocatie?

Het COA zorgt voor de faciliteiten en de activiteiten op de opvanglocatie. Welk soort activiteiten er worden georganiseerd en hoe de opvanglocatie is ingericht vindt u op de website van het COA.

Is de opvanglocatie openbaar toegankelijk?

De opvanglocatie is openbaar toegankelijk. Bezoekers moeten zich melden bij de receptie. 

Waarom is bij de onderzoeken geen rekening gehouden met het draagvlak in de buurt? (16-05-2025)

Bij de keuze voor een opvanglocatie zijn vooral praktische, ruimtelijke en organisatorische voorwaarden onderzocht: is de locatie groot genoeg, is er ruimte voor gebouwen en voorzieningen, ligt het op bereikbare afstand van bijvoorbeeld scholen of sportvelden, het station, winkels enzovoort. Draagvlak in de omgeving is zeker belangrijk, maar dat is lastig vooraf objectief te meten. Daarom besteden we daar nu juist veel aandacht aan: door omwonenden te informeren, in gesprek te gaan en zorgen en ideeën mee te nemen in de verdere uitwerking van de plannen. 

Hoe betrekt de gemeente de inwoners?

Er zijn meerdere bijeenkomsten waarin zowel omwonenden als andere inwoners van de gemeente worden geïnformeerd over de plannen en het vervolg. En waar vragen, zorgen en ideeën gedeeld kunnen worden. Daarnaast is het de bedoeling een omwonendenoverleg te starten. De gemeente gaat dit opzetten om te luisteren naar de wensen vanuit de omgeving om zo te komen tot een goede integratie van de opvanglocatie in de wijk.

Hoe houdt de gemeente de omgeving op de hoogte van belangrijke ontwikkelingen over de opvanglocatie?

We horen graag van de omwonenden zelf wat hierin hun behoefte is. Denk bijvoorbeeld aan een nieuwsbrief of een omwonendenoverleg/klankbordgroep. Het is onderwerp van gesprek tijdens de bijeenkomst met omwonenden. 

Hoe zit het met woningen voor onze kinderen? Zou dat niet de prioriteit moeten hebben? (16-05-2025)

De druk op de woningmarkt is inderdaad groot. We horen vaak dat jongeren en starters moeite hebben om een woning te vinden, ook in onze gemeente. Daarom blijft woningbouw een hoge prioriteit. Er wordt op verschillende plekken gebouwd of woningbouw gepland, juist ook betaalbare woningen.  

De opvang van asielzoekers staat hier los van. Het gaat om tijdelijke opvang, waarbij gebruik wordt gemaakt van flexibele, verplaatsbare huisvesting op een aparte locatie aan de Singelweg. De 40 woningen die daarvoor bedoeld zijn worden na 10 jaar weggehaald, zodat we op de aanwezige infrastructuur nieuwe woningen terug kunnen bouwen, of ze worden na 10 jaar verhuurd aan niet-asielzoekers.

Kortom: we zetten in op beide. We helpen mensen die tijdelijk opvang nodig hebben én blijven bouwen voor onze eigen inwoners.

Wanneer ben je een vluchteling, asielzoeker, statushouder of AMV-er? Welke doelgroep wil het COA aan de Singelweg opvangen?

• Vluchtelingen zijn mensen die uit hun land zijn gevlucht zijn omdat het daar te gevaarlijk voor hen was. Bijvoorbeeld door een oorlog of geweld.
• Asielzoekers zijn vluchtelingen die asiel hebben aangevraagd in Nederland. Dat betekent dat zij hebben gevraagd of zij hier tijdelijk mogen wonen. Zij hebben daarvoor een verblijfsvergunning aangevraagd bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). In de tijd dat zij wachten op de verblijfsvergunning, wonen zij in een asielzoekerscentrum (azc) of in een tijdelijke opvanglocatie. Dit is de groep die we straks in Aalten willen opvangen.
• Statushouders zijn asielzoekers die een verblijfsstatus hebben gekregen. Zij komen in aanmerking voor woonruimte binnen een gemeente in Nederland.
• AMV-ers zijn jonge vluchtelingen (jongens en meisjes) tussen de 15 en 18 jaar die zonder ouders en begeleiding in Nederland asiel hebben aangevraagd. Zij volgen speciale programma’s en gaan overdag naar school. COA helpt hen bij het aanbrengen van structuur en de eerste stappen op weg naar integratie. AMV-ers worden opgevangen in speciaal op hen ingerichte opvanglocaties.

Wordt mijn huis minder waard door de komst van de opvanglocatie en wie compenseert dat?

Denkt u dat uw huis minder waard wordt door de komst van de opvanglocatie? Dan kunt u vragen om een financiële tegemoetkoming. Dit heet nadeelcompensatie (voorheen planschade).

Nadeelcompensatie kan worden aangevraagd nadat een omgevingsvergunning is afgegeven. Wanneer dit precies is kunnen we nu nog niet zeggen.

Elk verzoek om nadeelcompensatie is uniek en wordt beoordeeld door onafhankelijke adviseurs. De gemeente Aalten heeft geen rol in of invloed op de beoordeling. Wij nemen wel het uiteindelijke besluit.

U leest meer over nadeelcompensatie op onze pagina ‘nadeelcompensatie’.

Het Informatiepunt Leefomgeving geeft meer gedetailleerde informatie over de nadeelcompensatie.

Wat doet de gemeente voor eigen inwoners die een woning zoeken?

We vinden het belangrijk dat er voldoende woningen zijn voor onze inwoners. Op verschillende plekken in onze gemeente worden woningen gebouwd of liggen initiatieven om te bouwen. Het bouwen gebeurt door initiatiefnemers, maar ook wij als gemeente geven grond uit. Naast de beoogde opvanglocatie zien wij ruimte voor permanente woningen voor met name starters. De mogelijkheden daarvoor worden tegelijkertijd met de ontwikkeling van de opvanglocatie nader uitgewerkt en gerealiseerd. 

Waar kan ik terecht met vragen, opmerkingen en klachten?

Tot aan de opening van de locatie, kunt u met vragen of opmerkingen terecht bij de gemeente. Dat kan via ons telefoonnummer 0543 49 33 33 of via opvang@aalten.nl. Als de locatie in gebruik genomen is, is deze 24/7 bereikbaar via een telefoonnummer en een e-mailadres. COA deelt deze gegevens voordat de locatie opengaat.

Waar kan ik een demonstratie of een protestactie melden?

Alle informatie hierover vindt u op Demonstratie of protestactie houden.

Kan ik bezwaar maken?

Tegen de komst van een opvanglocatie voor asielzoekers in onze gemeente en de locatie kunt u geen bezwaar maken.

Het COA moet voor de opvanglocatie nog wel een omgevingsvergunning aanvragen. Als deze vergunning wordt verleend kunt u daartegen bezwaar maken. Dat kan alleen als u een op feiten gebaseerd belang heeft bij dit besluit. Afstand tot de locatie en welke gevolgen de locatie voor u heeft spelen een rol.